Stenen kamer met voorhuis0000.0011

 

 Literatuur

 

- Rötting, Hartmut, Das Modell Quartier St.Jakobi-Turnierstrasse, Braunschweig-Altstadt um 1230, Braunschweig (Herzog Anton Ulrich-Museum), 1995. [33 blz. ISBN 3.922279.34.1]
(Deze publicatie geeft het beste inzicht in het bouwtype "stenen kamer met voorhuis" met tekst, opmetingen, reconstructies in tekeningen en in een maquette van de deel van een wijk.)

- Kipp, A.F.E., "Oudegracht 129". In: Archeologische en Bouwhistorische Kroniek Gemeente Utrecht, 1984, blz. 146-149 (het onderzoek betreft het huidige pand, het "Kasteel van Antwerpen" uit 1882, de voorgaande bebouwing, het middeleeuwse riool eronder, de "Zijl van Sint Marie" en vooral uitgebreid het 13e-eeuwse dwarse achterhuis. In verband met een grootscheepse verbouwing van het hele complex in 1983 werd bouwhistorisch onderzoek gedaan. "Het achterhuis stond ooit op de monumentenlijst als middeleeuws huis met trapgevels opzij, maar het werd van die lijst afgevoerd toen in het begin van de jaren '60 kap en trapgevels plotseling plaats maakten voor een plat dak. [Dit] achterhuis maakte deel uit van een reeks dwarsgeplaatste, middeleeuwse achterhuizen van de panden aan de buitenbocht van de Oude Gracht, die voor een deel thans nog als zodanig herkenbaar zijn (afbeelding 192), De ontstaansachtergronden van deze achterhuizen kunnen overigens heel wel verschillend zijn."
De 13e-eeuwse percelen liepen van de Oudegracht tot de Lange Elisabethstraat. In dit geval "gaat het om een belangrijk voorbeeld van het verschijnsel dat op sommige plaatsen de middeleeuwse hoofdbebouwing in eerste instantie op enige afstand achter de rooilijn blijkt te hebben gelegen met eventueel een bescheidener voorhuis en een binnenplaats aan de straat. Op den duur verplaatste het accent zich veelal naar de straatzijde straat, zodat daar een gesloten hoofdbebouwing ontstond.
Een dergelijk ontwikkeling was gebruikelijk binnen de immuniteiten, maar tot voor kort niet bekend langs de Oude Gracht (vergelijk Hekelsteeg 7-9-11 in Kroniek 1978-1979.)"
Het artikel beschrijft uitvoerig het bouwhistorische onderzoek van het dwarse achterhuis van Oudegracht 129.)
- Opmerking: Na de ontdekking in 1983 van Neude 35, Woontoren achter-, een soortgelijk achterhuis, heeft Frans Kipp de hierboven beschreven ontwikeling ook uitgewerkt voor de noordzijde van de Ganzenmarkt, in de 13e eeuw nog "Oude Gracht", waarlangs toen de Rijn nog stroomde. In overleg met Frans Kipp worden deze panden beschouwd als voorbeelden van het type "stenen kamer met voorhuis". - Jean Penders - 12'24.

- Penders, J.M.H., "Een bouwhistorische inventarisatie in Harderwijk". In: Bulletin KNOB, 1995, nr 5, blz. 135-142.
Hierin blz. 141-142 (Als type wordt hier de "stenen kamer met voorhuis" benoemd en aan de hand van voorbeelden besproken.)